Aranżując balkon lub taras mamy pełną dowolność w doborze roślin i donic. Ogranicza nas jedynie powierzchnia. Zazwyczaj w balkonowych skrzynkach i donicach sadzimy jednoroczne kwiaty, zioła i warzywa. Ale coraz częściej można wypatrzeć na balkonach i tarasach wieloletnie rośliny tj. drzewa i krzewy liściaste i iglaste.

Na dużych tarasach nasadzenia wielkogabarytowe dzielą przestrzeń użytkową. Możemy wydzielić kącik np. dla dzieci lub grillowy, albo oddzielić się od sąsiadów. W tym celu wybierajmy jednakowe donice i obsadzajmy takimi samymi roślinami.

Decydując się na ożywienie balkonu, pamiętajmy, że panują tam specyficzne warunki. Gdy przyświeci słońce temperatura wzrasta powyżej 45˚C, powietrze jest suche i rośliny cierpią na niedobór wody. Takie warunki wykorzystują szkodniki: przędziorki i mączlik szklarniowy. Żerują one po spodniej stronie liści i wysysają soki. Rośliny powoli zamierają.

Wybieramy pojemniki na taras

Do nasadzeń całorocznych wybierajmy te odporne na wilgoć i mróz. Ważne jest, żeby miały otwory w dnie do odpływu nadmiaru wody. Pojemniki powinny pasować do wystroju i stylu domu, ogrodu i balkonu. Wielkość pojemników i donic zależy od gatunków sadzonych roślin. Nasadzenia w dużych donicach spełniają nie tylko funkcje ozdobne, ale i praktyczne. Iglaki, w szczególności jałowce i cisy oczyszczają powietrze ze spalin. Dodatkowo, owoce jałowca pospolitego możemy użyć w kuchni jako przyprawę lub do wyrobu nalewek.

Trwałe pojemniki wykonane są z plastiku, aluminium, z ocynkowanej blachy, stali nierdzewnej, z włókna szklanego, technorattanu, są i pojemniki bambusowe, rattanowe oraz tradycyjne drewniane. Są to lekkie konstrukcje, które nie obciążą nam balkonu, poza tym, łatwo można utrzymać je w czystości. Donice można kupić już od 75 zł, najdroższe są ze stali – od 300 zł za sztukę.

Pamiętajmy o tym, że nie to ładne, co ładne, ale co się komu podoba. I choć drewniane, bambusowe i rattanowe donice pasują raczej do wystroju rustykalnego i romantycznego czy polskiego (swojskiego) lub orientalnego, to nie można nikomu zabronić postawienia ich w nowoczesnym budownictwie. Jedno jest pewne: nie kupujmy donic ciężkich – betonowych lub z kamienia, ponieważ za bardzo obciążają balkon.

Drewniane donice trzeba zabezpieczyć przed działaniem wilgoci np.: Drewnochronem Impregnatem Express Ogród. Można go kupić w puszce 2,5 l za 32 zł. Wystarczy już dwie warstwy, żeby skutecznie ochronić wszystkie drewniane konstrukcje znajdujące się na zewnątrz. Dostępny jest w sklepach i marketach budowlanych w kilku kolorach i w puszkach o większych pojemnościach.

Duże donice – duży kłopot

Im większe, tym więcej wejdzie w nie ziemi, więc będą ciężkie. Będziemy mieć także kłopot przy zmianie miejsca donicy i podczas ewentualnej zmiany miejsca na zimę. Warto dokupić podstawkę na kółkach – doniczka będzie bardziej mobilna. Na rynku znajdziemy również pojemniki z wkładem na rośliny. Taki wkład wymaga mniejszej ilości podłoża, ale mocniejszego okrycia na zimę.

Przeważnie duże donice pozostawiamy na okres zimowy na zewnątrz. Przed posadzeniem roślin trzeba pomyśleć o zabezpieczeniu korzeni na zimę. Boki i dno donicy wykładamy styropianem. Ważne , aby warstwa styropianu na dnie nie była szczelna. Nadmiar wody musi wypływać.

Podłoże jest ważne

Wszystkie rośliny lubią żyzną i przepuszczalną ziemię o odpowiednim pH – odczynie gleby. Rośliny iglaste potrzebują podłoża lekko kwaśnego o pH 5,5-6; azalie i wrzosy preferują podłoże kwaśne o pH  4,5-5,5. Pozostałe rośliny dobrze rosną w obojętnym podłożu. Najwygodniej jest kupić gotowe podłoże do każdej grupy roślin, ponieważ zawiera optymalną dawkę nawozów. Kompost zostawmy na grządki.

Można kupić podłoże ze specjalnym hydrożelem, który zatrzymuje wodę i zapobiega przesychaniu ziemi. Hydrożel można kupić osobno w sklepach ogrodniczych lub w marketach budowlanych nastanowisku ogrodniczym. Opakowanie 1 kg kupimy już za 40 zł wystarczy na 380 l ziemi lub 40 m2 trawnika. Hydrożel doskonale absorbuje wodę, zapewnia roślinom i grzybom mikoryzowym wilgoć podczas suszy. A gdy wyjedziemy na urlop, to nie musimy martwić się o podlewanie, ponieważ hydrożel magazynuje wodę pochodzącą z opadów,  nawadniania oraz mgły i rosy. Jeżeli zastosujemy taki preparat to zmniejszymy zużycie wody do podlewania nawet do 80%.

Drenaż jest konieczny

Przed wyłożeniem podłoża, dno doniczek lub innych pojemników wysypujemy 5-10 cm warstwą drenażową. Może to być keramzyt, żwirek lub grys. Ważne jest, żeby do roślin kwasolubnych nie stosować grysu ze skał wapiennych, ponieważ z wodą są wypłukiwane związki wapnia, pobierane przez korzenie. Wapienny drenaż stosujmy dla bzów, bukszpanów, dyptamu jesionolistnego.

Nawożenie

Rośliny wieloletnie, czyli drzewa i krzewy, słabiej dokarmiamy, żeby nie rozrastały się zbyt szybko. Wystarczy raz w roku zastosować nawóz długo działający typu Osmocote i to w obniżonej dawce. Generalnie „dużych” roślin nie przesadzamy, ale każdego roku trzeba wymienić podłoże na głębokość 10-15 cm.

Pielęgnacja

Kiedy nasze rośliny nadmiernie rozrosną się, lub połamią albo przemarzną, to trzeba sekatorem przyciąć gałązki. Cięcie wykonujemy wiosną, nigdy jesienią. Każde cięcie pobudza roślinę do wzrostu, a jesienią powinny przygotowywać się do spoczynku zimowego. Gdy pojawią się szkodniki i choroby, to w porę musimy zareagować. Na rynku dostępne są gotowe do użycia preparaty w sprayu. Nie zapominajmy o regularnym podlewaniu. Podłoże powinno być stale wilgotne, ponieważ parując nawilża suche powietrze na balkonie. Rośliny podlewamy również przy każdej odwilży.

Co sadzić?

Ozdobne rośliny karłowe, zarówno liściaste, jak i iglaste. Choć ostatnimi czasy coraz więcej osób sadzi owocowe krzewy. Agrest lub porzeczki szczepione na pniu, a nawet maliny, z powodzeniem możemy posadzić na balkonie. Ale pamiętajmy o owadach zapylających, które nie dolecą na wysokie piętra.

Wybrane odmiany roślin wolnorosnących:

• Jodła balsamiczna ‘Nana’ to mała prawie kulka. Po 10 latach osiągnie wysokość około 50 cm przy średnicy około 100cm. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Jodła balsamiczna ‘Piccolo’ to typowa mała kulka. Po 10 latach osiąga wymiary 50×50 cm. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Jodła kalifornijska ‘Compacta’ ma pokrój stożkowy. Po 30 latach osiągnie 2-3m wysokości. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Jodła koreańska ‘Brevolia’ ma nieregularny stożkowy kształt. Po 10 latach osiąga 50 cm wysokości. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Jodła koreańska ‘Silberlocke’ po 30 latach osiągnie około 4 m. Tworzy ciekawy stożek, ma wykręcone igły. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Jodła kaukaska ‘GoldenSpreader’ po 10 latach osiągnie 100 cm. Pokrój stożkowy, igły złociste. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Cyprysik Lawsona ‘Alumigold’ po 10 latach osiąga 3m wysokości, pokrój ma stożkowy, pędy wyprostowane, młode przyrosty żółtawe. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Cyprysik Lawsona ‘Elwoodii’ po 10 latach osiągnie do 1,5m wysokości, ma pokrój kolumnowy, pędy wzniesione i zielone. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Cyprysik Lawsona ‘Elwood’s Gold’po 10 latach osiągnie 1m, pokrój kolumnowy, pędy wzniesione, młode żółtawe. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Cyprysik japoński ‘Coralliformis’ po 10 latach osiągnie 70 cm, pokrój piramidalny, pędy pokręcone, ciemnozielone. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Cyprysik japoński ‘Gracillis’po 10 latach osiągnie 1,5m; pędy krótkie, falisto skręcone, ciemnozielone. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Cyprysik japoński ‘Nana Gracillis’ po 10 latach osiągnie 50cm wysokości, pędy krótkie, falisto skręcone, ciemnozielone. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Cyprysik groszkowy ‘FiliferaAurea Nana’ po 10 latach 40cm wysokości przy średnicy 60cm. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Cyprysik groszkowy ‘Filifera Nana’ po 10 latach stworzy kulkę o średnicy 50cm. Pędy ma nitkowe, zielone i małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Jałowiec pospolity ‘Arnold’ po 10 latach osiągnie 2,5m, ma pokrój wąsko kolumnowy, igły kłujące, zielone. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Jałowiec pospolity ‘Gold Cone’ po 10 latach osiągnie 1,5m, ma pokrój wąsko kolumnowy, igły kłujące, żółtawe. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Jałowiec pospolity ‘Green Carpet’ zielona odmiana płożąca. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Jałowiec płożący ‘GoldenCarpet’ żółta odmiana płożąca, ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Modrzew europejski ‘Kórnik’ szczepiony na pniu, po 10 latach stworzy kulkę o średnicy 1m. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby. To drzewo o zielonych, miękkich igłach.
• Modrzew europejski ‘Repens’ szczepiony na pniu w formę płaczącą. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Mikrobiota syberyjska to niski i rozłożysty krzew, sadzony jako wypełniacz.Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Świerk pospolity ‘Echiniformis’ po 10 latach osiągnie wysokość 50 cm przy średnicy 70cm. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Świerk pospolity ‘Inversa’ to płacząca odmiana, dorastająca do 2m. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Świerk biały ‘Conica’ odm. stożkowa o zielonych igłach, po 10 latach osiąga 1m wysokości. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Świerk biały ‘Daisy’s White’ odm. stożkowa o żółtych nowych przyrostach i zielonych igłach, po 10 latach osiąga 1m wysokości. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Świerk biały ‘Alberta Globe’ po 10 latach tworzy kulkę o średnicy 30cm. Igły ma zielone. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Świerk kłujący ‘Białobok’ po 10 latach osiągnie 2m, igły srebrno-zielone i kłujące, a nowe przyrosty białe. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sosna gęstokwiatowa ‘Alice Verkade’ po 10 latach stworzy nieregularną kulę o średnicy 60cm. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sosna gęstokwiatowa ‘Umbraculifera’ po 10 latach osiąga prawie 1m wysokości i kształt nieregularnej kuli. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sosna bośniacka ‘Compact Gem’ po 10 latach osiągnie 1,5m wysokości, pokrój stożkowy. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sosna bośniacka ‘Satelit’ po 10 latach osiągnie 2,5m wysokości, pokrój stożkowy. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sosna górska (kosodrzewina) ‘Mops’ po 10 latach stworzy kulkę o średnicy 50cm. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sosna górska ‘Ophir’ po 10 latach stworzy kulkę o średnicy 100cm i wysokości 50 cm. Zimą igły robią się żółte, latem są zielone. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sosna karłowa ‘Glauca’ tworzy wolno rosnącą formę o wysokości 50cm i średnicy około 50cm. Igły sino-niebieskie. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sosna pospolita ‘GlobosaViridis’ tworzy piramidkę o wysokości 1m po 10 latach. Igły są zielone. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby.
• Sośnica japońska o stożkowym pokroju i długich igłach, osiąga 1m wysokości po 10 latach. Igły ma zielone. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej i przenoszenia w cieplejsze miejsca zimą.
• Cis pospolity ‘David’ po 10 latach dorasta do 1,5m wysokości, młode przyrosty są żółte. Pokrój ma kolumnowy. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Cis pospolity ‘Fasigiata’ po 10 latach dorasta do 1,5m wysokości, igły są zielone. Pokrój ma kolumnowy. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Żywotnik wschodni ‘Justyna’ po 10 latach osiąga wysokość około 1 metra. Ma intensywnie zielone, gęste, pionowo rosnące pędy. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Żywotnik zachodni ‘Smaragd’ po 10 latach tworzy stożek o wysokości 2,5m. Jest intensywnie zielony i lubi formowanie. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Żywotnik zachodni‘Teddy’ nie wygląda jak klasyczna thuja. Po 10 latach dorośnie do 50cm w formie owalnej. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Żywotnik zachodni ‘Globosa’ tworzy 1m zieloną kulę po 10 latach. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Choina kanadyjska ‘Jadelloh’ tworzy prawie kule o średnicy około 70 cm po 10 latach. Igły są jasno zielone. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Choina kanadyjska ‘Pendula’ to forma szczepiona na pniu i płacząca. Igły są zielone. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej.
• Klon palmowy ‘Dissektum’ o zielonych wiosną, jesienią pomarańczowych, powycinanych liściach, dorasta do 2m wysokości i szerokości. Wymaga gleby żyznej, lekko kwaśnej i wilgotnej oraz przenoszenia w cieplejsze miejsca zimą. Ale jest piękny.
• Berberys Thunberga ‘Atropurpurea Nana’ o liściach purpurowych, płasko kulistym pokroju, wysokości do 60 cm. Lubi cięcie i każdą, ale wilgotną glebę.
• Berberys Thunberga ‘Bagatelle’ o liściach purpurowych, kulistym pokroju, wysokości do50 cm. Lubi cięcie i każdą, ale wilgotną glebę.
• Berberys Thunberga ‘Kobolt’ o liściach zielonych, kulistym pokroju, wysokości do50 cm. Lubi cięcie i każdą, ale wilgotną glebę.
• Berberys Thunberga ‘Erecta’ o wzniesionych pędach z zielonymi liśćmi osiąga do 1,5m wysokości. Lubi cięcie i każdą, ale wilgotną glebę.
• Berberys Thunberga ‘Maria’ o wzniesionych pędach z żółtymi liśćmi osiąga do 1,5m wysokości. Lubi cięcie i każdą, ale wilgotną glebę.
• Brzoza karłowata – płożąca, dobrze rośnie w kwaśnej i wilgotnej glebie. Polecana do rododendronów, wrzosów.
• Bukszpan wieczniezielony dowolnie formowany. Wolno rośnie, lubi gleby alkaiczne.
• Irga Dammera‘Major’ to roślina płożąca, zimozielona. Rośnie na każdej, ale wilgotnej glebie.
• Miłorząb japoński ‘Mariken’ szczepiony na pniu, po 10 latach stworzy kulkę o średnicy 1m. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby. To drzewo o zielonych liściach.
• Miłorząb japoński ‘Variegata’ szczepiony na pniu, po 10 latach stworzy kulkę o średnicy 1m. Ma małe wymagania co do żyzności i wilgotności gleby. To drzewo o zielono-białych liściach.
• Trzmielina Fortune’a w odmianach tworzy kolorowe kobierce.
• Forsycja ‘Maluch’ dorasta do 1m wysokości. Lubi żyzną i wilgotną glebę.
• Hibiscus – ketmia syryjska w odmianach – pięknie kwitnie, dorasta do 1,5m wysokości. Wymaga gleby żyznej i wilgotnej i przenoszenia w cieplejsze miejsca zimą.
• Lawenda wąskolistna lubi gleby suche, ale żyzne. Wymaga wiosennego przycinania, a w mroźne zimy okrywania.
• Pięciorniki w odmianach, pięknie kwitną w kolorach tęczy, lubią gleby żyzne, przepuszczalne, lekko kwaśne.
• Wierzba całolistna ‘Pendula’ szczepiona na pniu w formie płaczącej, o zielonych liściach, lubi gleby żyzne i wilgotne.
• Wierzba całolistna ‘Hakuro-nishiki’o kolorowych liściach, wymaga wiosennego przycinania, lubi gleby żyzne i wilgotne.
• Tawuła japońska ‘Crispa’ dorasta do 50cm wysokości, rośnie w każdej glebie, ma różowe kwiaty.
• Tawuła japońska ‘GoldenPrincess’ dorasta do 50cm, ma żółte liście i różowe kwiaty, rośnie w każdej glebie
• Tawuła japońska ‘LittlePrincess’ dorasta do 60cm, ma zielone liście i jasnoróżowe kwiaty, rośnie w każdej glebie
• Bez w odmianach – lubi gleby alkaiczne, wilgotne. Rosnąc w glebie dorasta do 3-4m, ale w donicach będzie niższy.
• Barwinek w odmianach lubi gleby żyzne i wilgotne, jest rośliną zadarniającą, dobra na wypełnienia.
• Krzewuszka ‘Alexanrda’ dorasta do 1,5m wysokości, liście ma bordowo zielone, kwiaty ciemnoróżowe. Lubi gleby żyzne i wilgotne.
• Krzewuszka ‘Nana Purpurea’ dorasta do 1m, liście ma brązowo czerwone, kwiaty ciemnoróżowe. Lubi gleby żyzne i wilgotne.
• Krzewuszka ‘Nana Variegata’ dorasta do 1,5m; liście ma pstre, a kwiaty jasno różowe.
• Wrzosy w odmianach – lubią gleby kwaśne, umiarkowanie suche, wiosną wymagają przycięcia. W sprzedaży są odmiany o kolorowych liściach i kwiatach.
• Azalie i rododendrony w odmianach – lubią gleby kwaśne, umiarkowanie wilgotne. Wymagają okrywania na zimę.
• Clematisy (powojniki) w odmianach wymagają podpór, lubią gleby żyzne i umiarkowanie wilgotne. Zachwycają różnorodnością i kolorami kwiatów.
• Róże wielkokwiatowe w odmianach i szczepione na pniu, okrywowe, wielokwiatowe, parkowe wymagają gleb żyznych i wilgotnych, a zimą okrywania.

Do uzupełnienia kompozycji można wykorzystać trawy, różne byliny i rośliny jednoroczne obficie kwitnące, a takżezioła i rośliny przyprawowe. Warto ściółkować glebę w donicach – ograniczymy parowanie wody i rozwój chwastów. Przy nasadzeniach trwałych wykorzystajmy czarną agrowłókninę i korę drzew iglastych.