Z Barbarą Wacławską, projektantem zieleni, właścicielką firmy OGRODY, rozmawia Katarzyna Grzebyk.

Katarzyna Grzebyk: Teren zielony jest dopełnieniem i ozdobą domu. Dlaczego warto zainwestować w projekt ogrodu i pozwolić, by zajął się nim profesjonalista?

Barbara Wacławska: Projekt ogrodu ma same zalety, ponieważ pomaga przemyśleć i rozplanować funkcjonalność całego ogrodu, czyli przewidzieć np. lokalizację placu zabaw dla dzieci, strefy użytkowej, przestrzeni pod basen czy jacuzzi, a także zaprojektować kształt podjazdu czy tarasu. Na podstawie wykonanego projektu możemy zaplanować kolejność prac wykonawczych w ogrodzie, takich jak wykonanie drenażu, rozprowadzenie systemu instalacji nawadniającej, instalacji oświetleniowej, dzięki czemu unikniemy w przyszłości dodatkowych, nieprzewidzianych kosztów. Możemy również zaplanować budżet na realizację przyszłego ogród, gdyż w praktyce często bywa tak, że wykończenie domu pochłania cały przewidziany budżet. Jeśli mamy wcześniej projekt ogrodu, mamy też świadomość, ile będzie on nas kosztował.

Jak przebiegają prace projektowe nad koncepcją ogrodu?

Konieczne jest spotkanie z klientem na działce, na której planowany jest ogród. Rozmawiamy o oczekiwaniach klienta, o wizji przyszłego ogrodu, dyskutujemy o ewentualnych pomysłach i zakresie projektu. Dopiero na tej podstawie mogę podać, ile projekt będzie kosztować. Następnym etapem jest przygotowanie koncepcji, czyli rzutu ogólnego działki, w której rozmieszczone są poszczególne przestrzenie ogrodowe, takie jak trawnik, przestrzenie nasadzeń roślinnych, przestrzeń utwardzona, miejsce zabaw i relaksu oraz część użytkowa. Na tym etapie przygotowywane są wstępne wizualizacje przedstawiające ukształtowanie działki. Kiedy klient akceptuje koncepcję, następuje dobór gatunkowy roślin i przygotowywane są szczegółowe kolorowe wizualizacje 3D, które pozwalają zobaczyć ogród z kilku perspektyw. Projektant ogrodów wykonuje spis ilościowy roślin, opisuje zabiegi pielęgnacyjne, którym muszą zostać poddane rośliny. Wykonywany jest też szczegółowy projekt nawierzchni, projekt systemu automatycznego nawadniania, oświetlenia, projekt ogrodzenia frontowego itp.

Każdą roślinę proponowaną w projekcie, pokazuję klientowi w katalogu lub na żywo, spotykając się w szkółce roślin ozdobnych. Wtedy też najłatwiej można się dowiedzieć, jakie rośliny są preferowane przez klienta, a jakie nie. Ogród jest dla klienta i to jemu ma się podobać, ale projektant powinien zaprojektować przestrzeń zgodnie ze sztuką ogrodniczą i panującymi trendami.

Mamy już projekt ogrodu, jak czasochłonna jest jego realizacja?

Praca nad projektem w formie papierowej zajmuje ok. dwóch miesięcy, ale wszystko zależy od częstotliwości spotkań z klientem oraz złożoności prac projektowych. Najlepiej jest przygotowywać projekt zimą, aby jak najdokładniej przedyskutować kompozycję i proponowane rozwiązania. Jeśli zdecydujemy się dopiero na wiosnę, to musimy mieć świadomość że realizacja ogrodu może odbyć się dopiero pod koniec lata czy też jesienią, a nawet w kolejnym roku.

Projekt zawiera też dokładny harmonogram prac z ich szczegółową wyceną. Jeśli klient nie dysponuje budżetem na całość, ogród można realizować etapowo, np. najpierw wykonać prace ziemne, wyrównać cały teren i posiać trawę, a nasadzenia roślin odłożyć w czasie. Realizacja ogrodu w terenie w dużej mierze uzależniona jest od jego wielkości, czyli może trwać dwa tygodnie lub dwa miesiące. Jako projektant zawsze nadzoruję prace w ogrodzie klienta, które prowadzi firma wykonawcza, dzięki temu klient nie musi być obecny podczas prac ogrodowych. Po realizacji oferujemy także pielęgnację powykonawczą jednorazową lub też całoroczną, zdejmując z klienta obowiązek koniecznych do wykonania prac ogrodowych.

Ogród powinien cieszyć oko przez cały rok, także w zimie, z czego często nie zdajemy sobie sprawy.

Dobrze zaprojektowany ogród nie może być sezonowy i np. bujnie kwitnąć tylko wiosną. Projekt powinien przewidywać zmienność kwitnienia i ulistnienia, tak aby ogród był dekoracyjny przez cały rok. Ważne są zarówno rośliny liściaste jak i iglaste, które będą zdobić ogród zimą. Bardzo modne od kilku sezonów są byliny oraz trawy ozdobne, mało wymagające jeśli chodzi o warunki siedliskowe i zabiegi pielęgnacyjne.

Powiedziała Pani, że ogród ma cieszyć użytkowników, a nie projektanta.

Nie każdy lubi prace w ogrodzie i nie każdy ma na nie czas. Jeśli użytkownika relaksuje praca w ogrodzie i lubi spędzać aktywnie w nim czas, wówczas w projekcie możemy uwzględnić rośliny bardziej wymagające. Dla pozostałych projektuje się ogrody praktycznie  bezobsługowe, nawet bez trawnika, wykorzystując rośliny okrywowe albo z minimalną ilością trawnika. Przestrzeń można pokryć żwirem lub korą i uzyskać naprawdę ciekawy efekt.

Czy w projektowaniu i realizowaniu ogrodów są jakieś trendy?

Od zawsze najchętniej zamawiane są ogrody wymagające minimalnej ilości prac. To tendencja większości klientów, ze względu na brak czasu. Trendem dominującym jest wykorzystywanie traw ozdobnych, o których już wspominałam. Popularne są czosnki ozdobne, pięknie prezentujące się wiosną, które świetnie sprawdzą się w ogrodach nowoczesnych, jak i swobodnych. Modne są obecnie nasadzenia w stylu sawannowym, polegające na łączeniu bylin kwitnących z trawami ozdobnymi. Ich zaletą jest to, że pięknie wyglądają zarówno w terenach „naturalistycznych”, jak i pasują do domów w stylu nowoczesnym. Najnowsze trendy w ogrodnictwie można śledzić na wystawie Chelsea Flower Show, która odbywa się co roku w Londynie. Powoli odbiega się od ogrodów tylko z roślin iglastych, które są monotonne i przez cały rok wyglądają tak samo. Mile widziane są rzeźby oraz ozdobne, podświetlane donice, drewniane tarasy ogrodowe oraz elementy architektoniczne, typu pergole, donice betonowe czy też blacha kortenowska.

Czy ładny ogród można mieć także wtedy, gdy dom już stoi, a wokół ułożona jest kostka brukowa?

Ładny ogród można zaprojektować w dowolnym momencie, ale doradzam, aby projekt ogrodu zrobić na etapie budowy domu. Jeśli np. będziemy chcieli mieć system automatycznego nawadniania, trzeba odpowiednio doprowadzić wodę. Warto odpowiednio ukształtować teren. Jeśli tego nie zrobimy na etapie budowy, potem może być trudno wjechać koparką i trzeba będzie wszystkie prace wykonywać ręcznie, co jest bardziej kosztowne. Realizacja ogrodu może odbywać się później, ale projekt warto mieć wcześniej, aby uniknąć dodatkowych kosztów. Projekt pozwala też ujednolicić kolorystkę nawierzchni oraz wykończenia domu, połączyć kompozycyjne wnętrze domu z ogrodem.

Czy ogródki warzywne to często projektowany element ogrodu?

Coraz popularniejsze są ogrody warzywne w skrzyniach drewnianych. Takie ogródki są łatwiejsze w utrzymaniu, gdyż utrzymują ciepło. Ponieważ są wyniesione nad poziom gruntu, nie trzeba się schylać i łatwiej się je pielęgnuje. Ścieżki pomiędzy tymi skrzyniami można wysypać żwirem a prace ogrodowe wykonywać na stołeczku. W skrzyniach można uprawiać niemal wszystko – zioła, pietruszkę, marchew, sałatę, rzodkiewki, truskawki, maliny itp. Skrzynki te prezentują się bardzo schludnie przez cały rok. Można także nieco podnieść rabatki i otoczyć je cegłą klinkierową lub kostką granitową.

Czy nadal projektuje się oczka wodne?

Oczka wodne nie są passe, ale wymagają sporej pielęgnacji i zabezpieczenia przed opadającymi liśćmi, dobrej filtracji. Są też droższe w wykonaniu i utrzymaniu, więc jeśli klient wymarzył sobie zbiornik wodny i  dysponuje takowym budżetem, oczywiście je projektujemy. Warto wiedzieć, że istnieją alternatywy do oczek wodnych, czyli elementy wodne w obiegu zamkniętym. Mogą to być kamienie o nieregularnych kształtach z wywierconym otworem, kule, figury, dzbany przez który wypływa woda. Woda krąży w nich w obiegu zamkniętym – polega to na tym, że woda znajduje się w zbiorniku wkopanym w ziemię i pompowana jest za pomocą pompy. Takie rozwiązanie ma same zalety ponieważ nie ma otwartej tafli wody przez co nie rozwijają się komary, nie trzeba się obawiać, że dziecko wpadnie do zbiornika. a przy okazji podnosi się wilgotność otoczenia i wprowadza miły nastrój. Takie elementy warto umieścić blisko tarasu czy placu wypoczynkowego, a nawet na balkonie.

Co projektant ogrodów może zaproponować posiadaczowi mieszkania z balkonem lub niewielkim tarasem?

Przestrzeń balkonową lub tarasową również można ciekawie zaaranżować tak, by ich ozdobą nie był tylko stolik i dwa krzesełka. Można zastosować oryginalne donice lub skrzynie z roślinnością, a na większych tarasach można także założyć mini trawnik. Jest naprawdę bardzo wiele ciekawych sposobów na piękny balkon i taras.

Podsumowując, warto pokusić się o zaprojektowanie ogrodu.

Podczas tworzenia projekt ogrodu można dokładnie przemyśleć poszczególne rozwiązania, niwelując tym samym dodatkowe zbędne koszty. Ponieważ projekt ogrodu określa dokładnie roślinność, warto pokazać listę roślin znajomym i poprosić ich, aby podarowali je w formie prezentu parapetówkowego.