Brugmansia czyli anielskie trąby
| 3.10.2018 |Ta roślina często i mylnie nazywana jest daturą lub bieluniem. Brugmansia jest mieszańcem gatunkowym wieloletnich roślin pochodzących z lasów mglistych z południowoamerykańskich Andów. W Polsce zaś występuje roślina jednoroczna bieluń dziędzierzawa.
Brugmansia słynie z pięknych, pochylonych lub zwisających, dużych (do 50 cm długości), pachnących kwiatów w kształcie dzwonków, lejków czy anielskich trąb oraz trujących nasion i liści, ponieważ zawierają one alkaloidy tropanowe tj.: skopolamina i atropina. W naszym klimacie roślina ta nie tworzy owoców i nasion.
Kwiaty jednorocznych datur
Są mniejsze, dorastają do 15-20 cm, skierowane są pionowo w górę, owocami są kolczaste kuliste torebki z których po pęknięciu wysypują się brązowe nasiona. Datur jednorocznych nie przycina się. Rośliny te również są trujące. Brugmansia uprawiana jest przede wszystkim w dużych donicach jako okazale kwitnąca roślina balkonowa i tarasowa. W takich warunkach dorasta do ok. 2-3 m wysokości, ale można regulować jej rozmiary przycinając pędy. Kwiaty pojawiają się na pędach wierzchołkowych. Im bardziej roślina jest rozkrzewiona tym wytworzy więcej pąków kwiatowych. Jeżeli na młodym pędzie zauważymy asymetrycznie ułożone liście, tzn., że niedługo pojawi się pąk kwiatowy. Można również wycinać z pnia głównego tegoroczne przyrosty, wówczas odbiją nowe pędy z pąkami.
Podłoże
Brugmansia wymaga gleby żyznej, próchnicznej, przepuszczalnej i ciepłej o pH 5,5 – 6,5. Do ziemi ogrodowej lub do zakupionego podłoża warto dodać kompostu, a na spód donicy obowiązkowo dodajemy 5cm warstwę drenażową z gruboziarnistego żwiru lub keramzytu. W uprawie roślin doniczkowych drenaż jest konieczny aby odprowadzić nadmiar wody i zapewnić korzeniom roślin odpowiednią ilość powietrza. Brugmansia najlepiej rośnie i kwitnie na stanowiskach słonecznych i osłoniętych od wiatru. Rosnąc w półcieniu jej kwitnienie jest słabsze.
Nawożenie i podlewanie
Brugmansia będzie kwitła do późnej jesieni jeżeli co tydzień będziemy zasilać ją płynnymi nawozami wieloskałdnikowymi i jeśli utrzymamy odpowiednią wilgotność podłoża. Nie możemy dopuścić do jego przesuszenia, ponieważ roślina zrzuci zawiązki kwiatów.
Cięcie
Młode i małe rośliny pozostawiamy aby swobodnie podrosły do około 1m wysokości i wówczas przycinamy jej wierzchołek. Usuwamy również wszystkie młode przyrosty wyrastające na pędzie głównym. Późną jesienią przed wniesieniem do piwnicy wszystkie pędy skracamy o 1/3 długości. Kolejne cięcie tzw. korekcyjne wykonujemy wiosną, gdy roślina wypuści listki po spoczynku zimowym. Jest do dobry moment na cięcie, ponieważ widać które pędy są żywe, a które zgniły. Chore lub suche przycinamy do zielonego, czyli do zdrowego miejsca.
Rozmnażanie
Brugmansię rozmnażamy przez sadzonki pędowe: jednoroczne pędy przycinamy sekatorem lub bardzo ostrym nożem na fragmenty o długości 7-10 cm. Górna część sadzonki musi posiadać pączek z młodymi listkami, starsze liście z sadzonki usuwamy. Miejsce cięcia zanurzamy w ukorzeniaczu i przenosimy do uprzednio przygotowanego podłoża (czyli do torfu z piaskiem wymieszanym w stosunku 3:1), które powinno być wilgotne. Sadzonki obsypujemy ziemią do wysokości pączka, który musi wystawać ponad powierzchnię. Doniczki tradycyjnie przykrywamy perforowaną folią, od czasu do czasu zraszamy podłoże, przenosimy na widny parapet, utrzymujemy temperaturę 20-22°C i po 3 – 4 tygodniach mamy ukorzenione sadzonki. Po kolejnych 2 tygodniach roślinki przesadzamy do oddzielnych doniczek. Z połamanych pędów lub z atrakcyjnych odmian możemy ściąć ok. 20 cm fragmenty pędów szczytowych i umieścić je w słoiku z wodą z dodatkiem cynamonu lub młodych pędów wierzby, którą co tydzień wymieniamy. Po około 4 tygodniach powinny pojawić się korzenie i wówczas młode roślinki przesadzamy do osobnych doniczek. (Niektórzy działkowcy twierdzą, że cynamon przyspiesza ukorzenianie się roślin. W młodych pędach wierzbowych jest dużo substancji przyspieszających wzrost roślin).
Szkodniki
Brugmansia atakowana jest głównie przez przędziorki, mączliki szklarniowe, wciornastki i ślimaki. Ślimaki można ręcznie zebrać ale po wystawieniu rośliny na taras warto obsypać glebę od wewnętrznej strony donicy preparatem zatrzymującym ślimaki tj. Mesurol lub Snacol. Aby ograniczyć występowanie przędziorków, wciornastków i mączlików warto spryskiwać spodnią stronę liści wywarem z czosnku, wrotyczu, bylicy piołun lub czystą wodą. Wilgoć ogranicza występowanie tych szkodników. Ale jest to kłopotliwy zabieg dlatego, jeżeli znajdziemy szkodniki należy sięgnąć po Mospilan 20 SP lub Calypso 480 SC.
Zimowanie
Brugmansia jest wrażliwa na mróz, dlatego w okresie jesienno zimowym i przy wiosennych przymrozkach musi być przechowana w bezpiecznym – chłodnym pomieszczeniu o temperaturze około 5-8ºC. Po przeniesieniu do piwnicy roślina ta zawsze zrzuca liście i przechodzi w stan spoczynku. W tym czasie ograniczamy podlewanie ale nie możemy przesuszyć bryły korzeniowej.Jeżeli jesienne przymrozki zważyły tylko liście i kwiaty warto podjąć próbę uratowania rośliny. Pędy mocno skracamy 1/3 lub 1/4 długości, wstawiamy piwnicy, okresowo podlewamy i czekamy do wiosny. Na przełomie marca i kwietnia rośliny przenosimy do chłodnego i jasnego pomieszczenia. Na balkon wystawiamy, gdy miną ostanie przymrozki, zawsze w pochmurny dzień.
Odmiany:
– o kwiatach białych: ‘Cypress Gardens’
– o kwiatach różowych: ‘Cherub’, Frosty Pink’, ‘Angels Exoic’
– o kwiatach żółtych: ‘Charles Grimaldi’
– o kwiatach czerwonych: ‘Red Dancer’
– o kwiatach pomarańczowych: ‘Salomon Pefektion’
– o kwiatach łososiowych: ‘Apricot Moonflower’
– o kwiatach pełnych: ‘Angels Sumerttime’ (kwiaty białe z łososiowymi końcówkami), ‘Angels Innovation’ (kwiaty różowe), ‘Angels Suprise’ (kwiaty żółte), ‘Angels Flights’ (kwiaty brzoskwiniowe), ‘Angels Fantasy’ (kwiaty białe), ‘Angels Sunexplosion’ (kwiaty łososiowe z pomarańczowym środkiem), ‘Miss October’ (kwiaty żółto pomarańczowe), ‘Langenbuscher Garten’, (kwiaty pomarańczowe), ‘Phanomenal’ (kwiaty łososiowe), ‘Pink Perfection’ (kwiaty różowe), ‘Anja’ (kwiaty Pomarańczowe), ‘Bornergold’ (kwiaty żółte), ‘Gold Flame’ (kwiaty żółte pomarszczone), ‘
– o liściach z białymi obwódkami: ‘Maya’, ‘Sunset’, ‘Variegata’ (kwiaty białe), ‘Snowbank’,’Sublime’,
Można również kupić brugmansię o wąsko-lejkowatych żółto-czerwonych kwiatach.