3 najważniejsze zasady zabezpieczania fundamentów
| 29.06.2023 |Inwestycja w odpowiednie zabezpieczenie fundamentów jest jedną z najistotniejszych w procesie budowy domu. Prawidłowo wykonane i odpowiednio docieplone pozwolą uniknąć przykrych i bardzo kosztownych „niespodzianek”, jakie mogą pojawić się na etapie użytkowania. Jeśli nie chcemy mieć wody w piwnicy lub mokrych, przeciekających ścian, powinniśmy zainwestować w hydroizolację, która na długo zabezpieczy mury. O czym koniecznie trzeba wiedzieć podejmując się budowy fundamentów? Jak zabezpieczyć je przed wilgocią, wodą i wyziębianiem?
Fundament to element konstrukcyjny przekazujący na podłoże gruntowe całość obciążeń budowli, wykonany z betonu, żelbetu, murowany z cegieł lub kamieni. Ponieważ pod wpływem obciążeń dochodzi do odkształceń gruntu, powodujących osiadanie budowli, fundament musi być solidny; ma zapewnić minimalne i równomierne osiadanie budynku oraz jego stateczność, a także zabezpieczyć dom przed zawilgoceniem. W przypadku domów jednorodzinnych fundamenty składają się z ław (pozioma belka z betonu, wzmocniona zbrojeniem) oraz ścian fundamentowych (wykonanych z bloczków fundamentowych lub betonu).
- Fundament musi być dostosowany do budynku i podłoża
Parametry fundamentu zależą od: wielkości budynku, liczby kondygnacji, technologii budowy i użytych materiałów. Mimo że w gotowych projektach domów są już określone parametry fundamentów, inwestor i tak ma obowiązek dostosowania ich do warunków gruntowych, które przecież mają różną nośność. Niektóre starostwa powiatowe z terenami osuwiskowymi wymagają, by do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę dołączyć dokumentację geotechniczną wykonaną przez geologa z uprawnieniami. Wyniki ekspertyzy mają pomóc w określeniu parametrów fundamentów, a tym samym zapobiec ewentualnym późniejszym pęknięciom. Badania warto wykonać, nawet jeśli organ wydający nie wymaga jej jako załącznika do wniosku o pozwolenie na budowę.
- Fundament kontra wilgoć? Dysperbit i folia kubełkowa to za mało
Jeżeli podczas budowy odpowiednio zabezpieczymy fundamenty, możemy uniknąć zarówno strat ciepła w domu, jak i zawilgocenia oraz pleśni na podłogach. Dobrze zaizolowane fundamenty to podstawa – błędy na tym etapie często są nie do naprawienia. W ostatnich latach wzrosła świadomość inwestorów, także prywatnych, którzy wiedzą, że nie wystarczy pomalować ściany fundamentowe na czarno hydroizolacją przeciwwilgociową typu dysperbit i założyć folię kubełkową, bo jedna, cienka warstwa na nierównym podłożu nie stanowi właściwego i skutecznego zabezpieczenia przed wnikaniem wilgoci. To za mało, warto skorzystać z pewniejszych rozwiązań, nawet jeśli budynek jest niepodpiwniczony:
– pozioma izolacja przeciwwilgociowa – umieszczana jest w dwóch miejscach, między ławą a ścianą fundamentową oraz na styku ścian fundamentowych i zewnętrznych ścian budynku. Składa się z dwóch lub więcej warstw papy lub folii
– pionowa izolacja przeciwwilgociowa – układana na powierzchni ścian fundamentowych; ma zatrzymywać wilgoć oraz wodę opadową i gruntową przed wniknięciem w ścianę. Wykonana jest z papy, folii lub masy izolacyjnej. Izolacja ścian fundamentowych jest uzależniona od warunków gruntowych i wodnych.
Jakich materiałów użyć do hydroizolacji?
Przy hydroizolacji fundamentów używa się: papy, folii płaskiej, folii kubełkowej, mas hydroizolacyjnych i zapraw hydroizolacyjnych. Papy są wytrzymałe, elastyczne, rzadko ulegają uszkodzeniom, są odporne na czynniki chemiczne i promienie UV. Używa się ich do izolacji poziomej i pionowej. Folia kubełkowa stosowana jest głównie do ochrony przeciwwilgociowej izolacji pionowej oraz ocieplenia ze styropianu, także do drenażu.
Hydroizolacje można podzielić na kilka kategorii, np. ze względu na materiał z jakiego są zrobione: polimerowe i bitumiczne lub ze względu na rodzaj zabezpieczenia: przeciwwodne, przeciwwilgociowe i ciśnieniowe. Hydroizolacje bitumiczne zwykle służą do zabezpieczania zewnętrznych elementów budynku, takich jak fundamenty i elementy konstrukcji stykające się z gruntem, dachy płaskie itp. W zależności od występujących warunków, jeśli chcemy zabezpieczyć elementy konstrukcyjne przed działaniem wilgoci, stosujemy hydroizolacje przeciwwilgociowe, a gdy zabezpieczamy elementy konstrukcyjne przed działaniem wody opadowej, czy ciśnienia wody gruntowej, wtedy stosujemy hydroizolacje przeciwwodne.
- Po hydroizolacji – izolacja termiczna
Po wykonaniu hydroizolacji warto jeszcze docieplić fundamenty. Izolacja termiczna, zapobiegająca utratom ciepła, jest coraz częściej wykonywana, gdyż nawet w niepodpiwniczonych budynkach pozwala na mniejsze ubytki ciepła. Do izolacji termicznej używa się pyt styropianowych, jednak nie może to być styropian taki, jak od ocieplenia ścian budynku. W przypadku fundamentów stosuje się specjalne płyty XPS – tzw. płyty styrodurowe. Są one znacznie twardsze i bardziej wytrzymałe od standardowych płyt EPS. Na rynku dostępne są także płyty XPS wodoodporne (tzw. styropian wodoodporny) koloru jasno-niebieskiego. Ściany fundamentowe powinny być ocieplane przynajmniej 1 metr poniżej poziomu terenu, ale w praktyce często ociepla się je do ławy.
Oprócz styroduru, do docieplenia fundamentów wykorzystuje się także płyty z twardej pianki poliuretanowej PIR, wyróżniające się wysoką izolacyjnością termiczną oraz dużą wytrzymałością na uszkodzenia mechaniczne. Niektórzy producenci oferują kruszywo keramzytowe oraz płyty z wełny skalnej – jednak są to materiały znacznie rzadziej używane.
Zapobiegnięcie utratom ciepła oraz wilgoci na etapie budowy poprzez odpowiednią izolację fundamentów pozwala zwiększyć komfort cieplny w domu, obniżyć koszty eksploatacji oraz zapobiega przykrym „niespodziankom” typu pleśń czy grzyb.