Ogrody skalne
| 19.06.2015 |Ogród skalny w naszym ogrodzie zapewne zachwyci każdego, kto będzie w nim przebywał. Trudno naśladować piękno natury, ale zawsze można stworzyć uroczy zakątek w naszym własnym ogrodzie, gdzie znajdzie się miejsce dla krzewów i bylin, pięknie prezentujących się na tle naturalnych kamieni. Jednak, aby skalniak nas zachwycał i nie wymagał ciągłych poprawek, warto poznać kilka podstawowych zasad, stosowanych przy jego zakładaniu.
Zakładamy skalniak
Usypanie górki ziemi i obsadzenie jej roślinami na skalniaki nie oznacza założenia ogrodu skalnego. Najbardziej wyróżniającą cechą, która pozwala odróżnić ogród skalny od każdej innej rabaty, są oczywiście kamienie. Wbrew pozorom, właściwy dobór materiału skalnego nie jest wcale prosty. Ważna jest wielkość, faktura, kolor, jak i kształt. W małych i średnich ogrodach skalnych najlepiej prezentują się nieregularne, kanciaste bryły piaskowca, o podobnym kolorze. Nie mogą one być zbyt duże, aby zanadto nie zdominowały roślin. Natomiast do dużych ogrodów używamy również dużych kamieni. Mogą to być zarówno kanciaste piaskowce, jak i różnego rodzaju otoczaki. Jednak nie mieszamy tych dwóch gatunków kamienia na jednym skalniaku. Możemy też punktowo ustawić jeden lub dwa duże głazy, wybierając malownicze miejsce w pobliżu szczytu skalniaka, obok większego krzewu lub drzewka.
Tak na małych, jak i na dużych skalniakach układamy kamienie w kształcie litery V. Staramy się, aby największe kamienie stanowiły szczyt litery i zmniejszały w miarę zbliżania się do końca jej rozwartych ramion. Kolejne poziomy skalniaka układamy z kolejnych kamieni ułożonych w literę V. Ten sposób konstrukcji pozwala zatrzymać glebę w poszczególnych kieszeniach skalnych, nawet przy obfitych opadach deszczu. Prawidłowo wykonany ogród skalny nie wymaga pracy związanej z poprawianiem kamieni, lub dosypywaniem spłukanej gleby i kory.
Skalniak możemy założyć na skarpie przy tarasie, góreczce usypanej dla spływającego strumyka, czy wyznaczyć miejsce w ogrodzie, w którym podniesiemy teren i założymy nasz ogród skalny. Jednak zawsze powinien to być teren wzniesiony, gdzie jest możliwy spływ wody opadowej. Typowe rośliny na skalniaki nie tolerują stojącej wody.
Ciekawym przykładem skalniaka jest ścianka zbudowana z porowatego materiału skalnego. Wszelkie szczeliny i pory muru wypełniamy roślinami skalnymi. Taka konstrukcja wymaga jednak solidnej pracy budowlanej i dużej wiedzy specjalistycznej. Wykonanie takiego skalniaka trzeba pozostawić w rękach specjalistów.
Krzewy i krzewinki
Bogactwo krzewów przeznaczonych do ogrodów skalnych jest ogromne. Nadają się tu wszystkie wolno rosnące, karłowe odmiany sosen i świerków. Polecam szczególnie uroczą, kulistą sosnę Winter Gold, o wspaniałej żółtej barwie zimowej i soczystej zieleni młodych, wiosennych przyrostów. Także stożkowe świerki odmian typowo karłowych jak Little Gem czy Sanders Blue i Daisy White, wyróżniają się oryginalną barwą igieł – od jasnej zieleni pierwszej odmiany przez niebieską i białą pozostałych. Barwy te prezentują w momencie wzrostu młodych pędów. Także większy świerk Acrocona, wolno rosnący i osiągający po 30 latach około 4 m wysokości, zasługuje na baczną uwagę. Rzadko spotykane szyszki na wierzchołkach pędu czynią z niego bardzo malowniczą roślinę. Wiosną na końcach pędów pojawiają się intensywnie czerwone kwiaty żeńskie, wraz z bardzo jasno zielonymi przyrostami młodych pędów. Wzrost tej rośliny powoduje, że sadzimy ją w takim miejscu na skalniaku, które jest dobrze wyeksponowane, a nie zasłania pozostałych roślin. Może to być miejsce blisko szczytu naszej górki. Nie możemy też zapominać o różnych odmianach cyprysików, tuj, jałowców i jodeł. Ciekawe odmiany kulistych: jodły balsamicznej Piccolo, jodły koreańskiej Kristallkugel i Tundra, doskonale będą współgrały z odmianami jałowca płożącego Golden Carpet i Icee Blue. Polecam też odmiany cyprysika tępołuskiego Tsatsumi i Nana Gracilis. Także większy o wspaniałej, intensywnie żółtej barwie gałązek cyprysik groszkowy Sungold nadaje się na skalniaki, jednak głównie te większe.
Nie możemy zapomnieć o bogatej ofercie roślin iglastych szczepionych. Malownicze, zwisające i kuliste odmiany jałowców, zaszczepionych na jednym pniu, czy sosna na pniu Breppo, stanowią zawsze mocny punkt nawet najmniejszego skalniaka. Możemy się też pokusić o zakup lub samodzielne uformowanie roślin w zgodnie z japońską sztuką bonsai. Tak uformowaną roślinę wyeksponujmy maksymalnie i otoczmy niskimi, najlepiej płożącymi iglakami. Możemy posadzić również miniaturowe odmiany rododendronów i azalie japońskie.
I tak dochodzimy do krzewinek w naszym ogrodzie skalnym. To rośliny kwaśnolubne, czyli ph gleby powinno być w okolicach 5. Są to przede wszystkim wrzosy i wrzośce, kwitnące o różnych porach roku. Sadzimy je najczęściej w porze kwitnienia, dobierając po minimum 4 roślinki z danej odmiany i sadząc je koło siebie. Wrzosowisko wygląda pięknie nawet zimą, gdy zniknie śnieg. Uroku dodają także posadzone na brzegu wrzosowiska golteria pełzająca o zimozielonych liściach i dużych, czerwonych owocach, jak i borówka brusznica.
Byliny
Dopełnieniem i wielką ozdobą są byliny. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie rośliny na skalniaki mają te same wymagania. Niektóre wolą rosnąć w miejscu zacienionym, jak np. sasanka, i te posadzimy od północnej strony naszej górki, lub za dużym kamieniem, inne lubią pełne słońce np. goździk skalny czy dzwonek karpacki. Przyjęło się sądzić, że te egzemplarze flory są jak z żelaza, znoszą każde warunki atmosferyczne. Prawdziwe rośliny alpejskie w naturalnych warunkach rosną na skałach niemal pozbawionych ziemi, które niezależnie od pory roku owiewają silne wiatry, jednak byliny w naszym ogrodzie są zazwyczaj bardziej urozmaicone i delikatniejsze. Nie wolno też zapominać o dużej roli roślin cebulowych. To one pierwsze zwiastują wiosnę – pojawią się nieśmiałe łebki krokusów i przebiśniegów. Możemy też dosadzić tulipany odmian botanicznych i niskie narcyzy. Wszystkie rośliny cebulowe sadzimy w miejscach słonecznych. Staramy się też, aby obok siebie rosły gatunki o różnych terminach kwitnienia. Choć wśród skałek mogą ładnie kwitnąć także i rośliny jednoroczne, to odradzam ich wprowadzanie. Często dochodzi do obfitego wysiewu nasion, który w efekcie daje nam w następnym sezonie dużą ilość młodych roślin. Niestety rosną one najczęściej w miejscach niepożądanych i jesteśmy zmuszeni do ich usuwania, traktując je jak zwykłe chwasty.
Pamiętajmy, że prawidłowo założony ogród skalny nie wymaga wiele pracy. Powinniśmy na etapie budowy dołożyć wszelkich starań, aby nasza konstrukcja była jak najbardziej stabilna i zrównoważona. Zapewni to dobre warunki do rozrostu posadzonych tam roślin, a nam dostarczy wspaniałych wrażeń wizualnych.