Krzewy owocowe. Co posadzić? Odmiany porzeczek, malin i borówek
| 8.03.2024 |Jakie krzewy owocowe posadzić na działce i które odmiany z bogactwa różnych malin, porzeczek, jeżyn czy agrestów wybrać? Zdradzamy też, która odmiana borówki amerykańskiej jest najlepsza!
Od czego zacząć obsadzanie działki krzewami? Zastanówmy się, jakie owoce lubimy najbardziej i czy mamy miejsce na działce lub w ogrodzie na odrobinę sadu. Pamiętajmy, że każdy krzew lub drzewo potrzebuje miejsca i słońca. Następnie przygotujmy glebę pod uprawę, pamiętając o wymaganiach poszczególnych gatunków i kupmy sadzonki w szkółce. Sadzonki kupujmy w kwalifikowanych szkółkach, unikajmy bazarów i targowisk. Sprzedawcy często „upychają” sadzonki pod inną nazwą. Poza tym, nie mamy pewności skąd pochodzą sadzonki i czy są zdrowe. Najłatwiejsze w uprawie są krzewy. Oto, jakie polecamy.
Różne maliny
Najbardziej popularne są maliny – dzieci je uwielbiają. Udają się na glebach mineralnych, żyznych, ale nie podmokłych, o pH lekko kwaśnym. W upalne lato trzeba je podlewać i cieniować, żeby słońce nie spiekło roślin.
Najbardziej popularne letnie odmiany to:
Sokolica ma smaczne jasnoczerwone owoce, dojrzewające pod koniec czerwca. Sokolica ma łukowate, sztywne pędy mało podatne na choroby.
Bristol to odmiana o czarnych owocach. Rośnie bujnie, pędy dorastają do 4 m długości, wymaga wiec podpór oraz przycinania. Kolce występują licznie i są zwrócone do dołu. Bristol ma duże kuliste owoce, które są niezwykle soczyste, aromatyczne i słodkie. Dojrzewają od połowy lipca. Nadają się do bezpośredniego spożycia, przetwarzania na dżemy i galaretki oraz do mrożenia. Ta odmiana jest odporna na mróz i choroby.
Odmiany jesienne:
Polana (najbardziej popularna) owocuje od sierpnia do listopada, jest odporna na choroby. Owoce ma duże, smaczne, słodkie najlepsze na przetwory. Jest bardzo plenna. Po owocowaniu pędy wycinamy.
Polesie ma owoce ciemnoczerwone z niewielkim omszeniem, smaczne, słodkie, duże (zwłaszcza u roślin rosnących w niezbyt dużym zagęszczeniu). Nadaje się do przetwórstwa i do bezpośredniego spożycia. Polesie jest odporne na choroby, polecane do uprawy ekologicznej.
Poranna Rosa to odmiana o dużych, żółtych owocach, owocująca na tegorocznych pędach od początku września do końca sezonu wegetacyjnego, może powtarzać owocowanie w tradycyjnym terminie dojrzewania malin. Odmiana charakteryzuje się bardzo małą podatnością na gnicie owoców i zamierania pędów.
A może malinojeżyna lub jeżyna?
Malinojeżyna rośnie dość silnie, posiada rozgałęzione, kolczaste, długie pędy dochodzące nawet do 4 m. Owoce są słodkie, duże, walcowate, lekko wydłużone, czerwone lub ciemnoczerwone, wyglądem przypominające owoce obu gatunków rodzicielskich. Krzew nie tworzy rozłogów, dlatego nie rozrasta się na boki jak malina. Owoce zawiązują się na pędach dwuletnich i dojrzewają latem (VII-VIII), dając zwykle obfite plon.
Do uprawy polecamy Buckingham Tayberry – odmianę bezkolcową. To krzew o intensywnym tempie wzrostu. Dojrzewanie owoców rozpoczyna się w połowie lipca i trwa zwykle do połowy sierpnia. Odmiana ta plonuje bardzo obficie. Owoce są duże i smaczne, do 5 cm długości, ciemnoczerwone, przy pełnej dojrzałości bordowe. Doskonałe do bezpośredniego spożycia, na przetwory oraz do mrożenia.
Jeżyna bezkolcowa nie jest trudna w uprawie, ale posiada dość szczególne wymagania środowiskowe. Najlepiej rośnie i owocuje w miejscach słonecznych i osłoniętych od wiatru oraz na glebach żyznych, próchniczych, lekkich i umiarkowanie wilgotnych. Jeżyna bezkolcowa jest krzewem wieloletnim, owocującym na pędach dwuletnich. Warto o tym pamiętać, przeprowadzając dość istotny dla wielkości plonu, zabieg cięcia.
Thornfree to odmiana wydająca obfite plony, która nie wytwarza odrostów korzeniowych i nie jest dostatecznie odporna na niskie temperatury.
Black Satin to odmiana o czarnych, smacznych, soczystych owocach dojrzewających na początku sierpnia, która nie wytwarza odrostów korzeniowych.
Porzeczki czarne, czerwone i białe
Lubią lekkie, głęboko uprawione i żyzne podłoże, o pH lekko zasadowym. Dobrze rosną na stanowisku słonecznym i w półcieniu. Porzeczki lubią łagodne stoki i przewiewne miejsca, w których nie tworzą się zastoiska mrozowe.
Porzeczki białe i czerwone sadzimy w odstępach 1,5 m, pomiędzy krzewami, a porzeczkę czarną w odstępach 1,5 m pomiędzy krzewami. Krzewy sadzimy około 5 cm głębiej, niż rosły w szkółce, obficie podlewamy, a glebę pod nimi ściółkujemy włókniną lub słomą, aby zapobiec wyrastaniu chwastów i nadmiernemu parowaniu wody.
Porzeczka czarna:
Polska odmiana Bona owocuje najwcześniej ze wszystkich odmian, owoce ma duże i bardzo smaczne. Jest mało wrażliwa na choroby.
Tisel jest odmianą wczesną, późniejszą niż Bona, ale bardzo plenną, o dużych owocach i jeszcze bardziej odporną na choroby niż Bona.
Tiben owocuje najpóźniej, ale jest odmianą plenną, również o dużych owocach i jest mało podatna na choroby.
Porzeczka czerwona:
Jonkheer van Tets ma owoce smaczne, zebrane w długie grona, dojrzewające w połowie lipca. Tworzy duży, luźny krzew, jest odporna na opadzinę liści porzeczki.
Detvan plonuje obficie, ma owoce duże, zebrane w długie grona, dojrzewające w połowie lipca. Ta porzeczka tworzy duży i zwarty krzew, jest odporna na antraknozę liści.
Porzeczka biała:
Biała z Juterbog dojrzewa w połowie lipca, to odmiana plenna, wcześnie wchodząca w owocowanie. Jest odporna na opadzinę liści, ale jest wrażliwa na suszę. Kwiaty mogą być uszkadzane przez wiosenne przymrozki.
Blanka to odmiana późna, dojrzewa na przełomie lipca i sierpnia. Odmiana jest bardzo plenna i tworzy długie grona obsypane owocami. Jest wrażliwa na wiosenne przymrozki.
Co z agrestem?
Agrest najlepiej rośnie w miejscach słonecznych i ciepłych, osłoniętych przed zimnymi wiatrami. Lubi gleby piaszczysto-gliniaste lub gliniaste, żyzne, bogate w składniki pokarmowe i substancję organiczną oraz odpowiednio wilgotne, o odczynie lekko kwaśnym. Krzewy sadzimy co 1,5 m, około 5 cm głębiej, niż rosły w szkółce, obficie podlewamy, a glebę pod nimi ściółkujemy włókniną lub słomą, aby zapobiec wyrastaniu chwastów i nadmiernemu parowaniu wody.
Odmiany agrestu o owocach zielonych:
Invicta to odmiana średniowczesna, wysokoplenna. Owoce smaczne, ale średniej wielkości, pokryte meszkiem. Mało podatna na mączniaka.
Resistenta dojrzewa pod koniec pierwszej połowy lipca, plonuje obficie. Owoce małe lub średnie, bez omszenia. Bardzo smaczne, winno-słodkie. Odporna na mączniaka agrestu.
Odmiany agrestu o owocach czerwonych:
Kamieniar to odmiana wczesna, o smacznych owocach średniej wielkości i delikatnej czerwonej skórce. Odmiana jest odporna na amerykańskiego mączniaka agrestu.
Hinnonmaki Rot ma bardzo smaczne owoce, typowo deserowe. Dojrzewa w pierwszej połowie lipca, jego owoce nie pękają i nie opadają. Jest odporny na mączniaka agrestu i wysoce mrozoodporny.
Porzeczki i agrest możemy kupić w formie tradycyjnego krzewu lub szczepione na pniu. Formy szczepione wymagają podpór.
Modna borówka amerykańska
Borówka amerykańska wymaga stanowiska słonecznego, gleby średnio żyznej, lekkiej, stale wilgotnej ale ciepłej i przewiewnej, o pH 3,5-4,8. Najlepiej rośnie w torfie kwaśnym. Pod każdą sadzonkę należy wykopać dołek o pojemności 10-25 l i wsypać torf. Jeżeli nie mamy torfu, to glebę należy zakwasić jesienią siarczanem potasu, po uprzednim sprawdzeniu pH. Tak przygotowane podłoże należy ściółkować korą. Po 3 latach trzeba przeprowadzić cięcie odmładzające borówki, wycinając najstarsze pędy, połamane i rosnące do środka.
Odmiany wczesne:
Earliblue – krzew rośnie silnie, ma pędy wzniesione. Jagody są duże, lekko spłaszczone, jasnoniebieskie, jędrne, słodko-kwaskowate, smaczne i aromatyczne, kiedy osiągają pełnię dojrzałości. Nie pękają w czasie długotrwałych deszczy. Odmiana dojrzewa w połowie lipca. Jagody drugiego i trzeciego zbioru są znacznie drobniejsze. Odmiana ta jest zaliczana do stosunkowo odpornych na mróz, chociaż ze względu na wczesną porę kwitnienia kwiaty bywają uszkadzane przez przymrozki majowe.
Patriot – krzew rośnie niezbyt silnie, osiąga wysokość 120 cm. Wymaga odpowiedniego cięcia i formowania oraz przerzedzenia pąków kwiatowych. Pędy wytrzymują mrozy do -30 stopni C. Owoce duże, owalne, lekko spłaszczone, pięknie wybarwione na niebiesko, jędrne i bardzo aromatyczne, zebrane w duże grona. Owoce z kolejnych zbiorów wyraźnie drobniejsze. Pora dojrzewania przypada na koniec lipca. Odmiana zaliczana jest do najcenniejszych, wcześnie dojrzewających.
Odmiany średniowczesne:
Bluecrop – krzew rośnie dość silnie, pędy ma wzniesione, nieco się zagęszcza. Odmiana dostatecznie wytrzymała na suszę i mróz. Owocuje bardzo obficie. Owoce zebrane w duże, luźne grona. Jagody duże kuliste i lekko spłaszczone, pięknie wybarwione na jasnoniebiesko, lekko kwaskowate i średnio korzenne. Wadą odmiany jest odpadanie owoców po dojrzeniu. Dojrzewanie jagód trwa od pierwszych dni do połowy sierpnia.
Toro rośnie silnie do 2 m wysokości, owocuje w pierwszej połowie sierpnia. Jest wytrzymała na mróz i bardzo plenna.
Odmiany późne:
Bonifacy – to pierwsza polska odmiana borówki wysokiej, jest krzewem o pokroju wyniosłym do 2 m i sztywnych pędach. Daje obfity plon, owoce są duże, lekko spłaszczone i są bardzo aromatyczne. Dojrzewają od początku sierpnia aż do września. To odmiana odporna na choroby grzybowe. Najlepsza borówka świata.
Pink Lemonade dorasta do 1,5 m; kwitnie w maju, dojrzałość zbiorczą osiąga na przełomie sierpnia i września. Owoce są różowe, słodkie z posmakiem cytrynowym. Nie wymaga zapylaczy. Odporna na mrozy, ale wrażliwa na suszę.