Krzewy i drzewa, które czarują w ogrodzie zimą
| 3.01.2017 |Oczar i jarzębina to drzewa, które ubarwiają zimą ogród. Co jeszcze warto posadzić, by w mroźne dni cieszyło oczy urodą i upiększało otoczenie domu?
Oczar wirginijski jest małym drzewem, bo dorasta do 6 metrów. Jego liście są duże, do 15 cm długości, są eliptyczne i odwrotnie jajowate. Jesienią pięknie przebarwiają się na żółto. Kwiaty są inne niż u innych znanych roślin – składają się z cienkich i często skręconych żółtych lub pomarańczowych płatków, które pokazują się zimą. Kwiaty wytrzymują mrozy do -12ºC. Rozwijają się z pączków przy plusowej temperaturze, a w czasie mrozu zwijają się do środka. Owocami są zdrewniałe torebki specyficznie pękające, dojrzewające w następnym roku po kwitnieniu. Przez wygląd i pękanie, owoce oczaru są nazywane orzechami wiedźmy. Krzew ten jest mrozoodporny, choć w bardzo mroźne, wietrzne i bezśnieżne zimy może przemarznąć. Dlatego też młode egzemplarze należy otulać włókniną.
Oczar nie jest wymagającym krzewem: lubi stanowiska słoneczne, znosi również półcień, rośnie w każdej glebie ogrodowej, choć najbardziej lubi gleby świeże, próchnicze, umiarkowanie wilgotne i o lekko kwaśnym pH. Oczar nie wymaga systematycznego cięcia, za wyjątkiem usuwania chorych i uszkodzonych pędów. Oczar sprawdza się jako soliter w dużych ogrodach i parkach, gdzie prezentuje wszystkie swoje wdzięki.
Odmiana ‘Afrodite’ ma dwubarwne płatki; żółte płatki mają odmiany: ‘Arnold Promise’, ‘Pallida’ która też ładnie pachnie; czerwone: ‘Diane’, ‘Feuerzauber’, ‘Jelena’ i ‘Ruby Glow’; kremowe: ‘Westerstede’; różowe: ‘Rubin’.
Jarzębina pospolita i podobne gatunki, kalina koralowa i ognik szkarłatny, a nawet róża mają na swych gałązkach dekoracyjne owoce. Na gałązkach jarzębiny znajdziemy tradycyjnie ceglasto czerwone, żółte, a nawet białe, na kalinie i róży wiszą czerwone owoce, a na ogniku od żółtych, przez pomarańczowe do czerwonych. Pozostawione na okres zimowy owoce wyglądają niezwykle dekoracyjnie, szczególnie przyprószone białym puchem. Krzewy te są niezastąpioną spiżarnią dla ptaków tj.: gil, drozd, jemiołuszka i jarząbek. Jarzębiny najczęściej występują w formie tradycyjnych drzew oraz jako formy szczepione na pniu, również płaczące.
Jarzębina pospolita jest najczęściej sadzona w parkach i przy ulicznych skwerach, ze względu na swe rozmiary – drzewa dorastają do 15m wysokości oraz odporność na zanieczyszczenia. Jarzębina najlepiej rośnie w nasłonecznionych miejscach i na glebach przepuszczalnych, a nawet piaszczystych.
‘Fastigiata’ to wolno rosnąca odmiana o charakterystycznej, kolumnowej koronie. Dorasta do 8m wysokości przy 2m szerokości. Kwitnie w maju na biało, a czerwone owoce dojrzewają w październiku. Polecana jest do niewielkich ogrodów i do obsadzania wąskich ulic.
‘Pendula’ ma gałązki o powykręcanym kształcie i typu „płaczącego”. Wysokość drzewa zależy od miejsca szczepienia. Sprawdza się jako soliter.
Jarząb szwedzki jest sadzony przy ulicach, alejach i skwerach, dorasta do 20m. Cechą charakterystyczną są liście omszone od spodniej strony. Jest mało wymagający w stosunku do podłoża, ale na uboższych glebach rośnie krzaczasto. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu.
Jarząb pośredni jest uprawiany głównie w parkach, zieleni miejskiej, przy drogach i w ogrodach botanicznych. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, na żyznej i wilgotnej glebie. Często uprawiana jest ‘Gibbsi’ charakteryzująca się obfitym kwitnieniem i osiągająca wysokość do 9 m.
Jarząb domowy ma owoce jadalne na surowo, które są również doskonałe na przetwory i na nalewki. Drzewo dostarcza drewna wykorzystywanego w meblarstwie.
Kalina koralowa jest krzewem dorastającym do 5m, odpornym na mróz, zapylenie i zanieczyszczenie powietrza oraz tolerancyjnym na zasolenie. Lubi gleby próchniczne, żyzne, zasobne w wapń i wilgotne. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych. Owoce kaliny lubią jeść drozdy, rudziki, piegża, pokrzewka, muchołówka a nawet sroka.
Owoce mają lekko trujące właściwości, które znikają po przymrożeniu lub pod wpływem wysokiej temperatury. Z owoców można przygotować dżemy i soki. Dawniej syropy przygotowane na bazie miodu były stosowane jako lek łagodzący kaszel. Dzięki dużej zawartości pektyn owoce nadają się na galaretki. Owoce w smaku przypominają żurawinę, która nie smakuje wszystkim, ale jest dobrym surowcem na nalewki.
Odmiana ‘Nanum’ dorasta tylko do wysokości 0,5 m. Dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych i pół cienistych. Zalecana jest do małych ogrodów. ‘Park Harvest’ dorasta do 4 m wysokości, ma owoce krwisto-czerwone, długo utrzymujące się na gałązkach. Rośnie na żyznych, wilgotnych glebach i stanowiskach słonecznych. Odmiana ‘Roseum’ jest potocznie nazywana „buldeneż” – kula śniegowa. Ta kalina dorasta do 4m wysokości Kwitnie V-VI. Dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych i pół cienistych, na glebach żyznych i wilgotnych. Dobrze znosi miejskie warunki i zanieczyszczenia powietrza. Wykazuje również dużą odporność na mróz, jednak młode rośliny trzeba zabezpieczyć na zimę.
Ognik szkarłatny to krzew o zwieszających się gałęziach. Osiąga szerokość do 1,8 m i wysokość 1-3 m. Doskonale sprawdza się w miastach, gdyż wytrzymuje upały, suszę, a także spaliny. Najczęściej rośnie w długich szpalerach, nadaje się na nieformowane żywopłoty obronne. Lubi stanowiska słoneczne i osłonięte od wiatru. Podczas długiej suszy oraz przed zimą trzeba go podlewać – podczas odwilży.
Polecane odmiany żółte: ‘Golden Charmer’, ‘Soleil d’Or’ – dorastają do 2m wysokości; czerwone: ‘Red Column’ rośnie do 3m, ‘Contay’ – dorasta do 1,5m wysokości; pomarańczowe: ‘Orange Charmer’ rośnie na wysokość 2m , ‘Orange Glow’ dorasta do 4m.